Xôi Ngũ Sắc Tú Lệ

“Ai chẳng biết Tú Lệ nếp hương! Xôi ngũ sắc thơm vờn vách núi...” Câu hát dân gian mà ai đi ngang vùng Yên Bái đều nghe qua đã chứng minh cho tiếng vang của một đặc sản nổi tiếng mà đã đến mảnh đất Văn Chấn thì không thể không dừng chân nếm thử - xôi ngũ sắc Tú Lệ. Đãi xôi không chỉ làm ấm bụng người đi xa mà còn là nét văn hóa của người dân nơi đây.

Tên món: Xôi ngũ sắc Tú Lệ

Địa chỉ: Tú Lệ, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái

Cách di chuyển: từ trung tâm huyện Văn Chấn bạn đi dọc theo quốc lộ 37 rồi đi tiếp vào quốc lộ 32 là đến nơi

Ẩm thực không chỉ là cách nói để chỉ những món giúp chúng ta đỡ đói mà nó còn dùng để chỉ những nét nghệ thuật văn hóa truyền thống và tâm linh của một dân tộc. Xôi ngũ sắc đối với người dân tộc Thái ở Yên Bái mang giá trị truyền thống lẫn hiện đại bên cạnh đó còn ẩn chứa những ý nghĩa tâm linh và triết lý âm dương. nhân sinh cao đẹp.

Để có một đĩa xôi ngon thì cần trải qua vô số công đoạn từ bàn tay dày dặn kinh nghiệm của người thợ nấu. Hạt gạo nấu xôi ngon nhất phải là gạo nếp Tú Lệ loại 1, hạt to, trong , thơm và dẻo. Tiếp đến là chọn nguyên liệu làm màu cho xôi  các màu được tạo ra từ nước nấu những loại lá rừng. Sau khi đã có nước màu và vo sạch gạo người ta ngâm gạo trong nước màu qua đêm rồi để ráo.

Sau khâu sơ chế là chế biến người đồng bào dùng Mỏ Lửng - Tay Lung hình bầu dục bằng thân cây cọ hoặc gỗ thơm được gọt đẽo để thủng hai đầu, đầu trên có nắp đậy, đầu dưới lót bằng phên nứa, mỗi chõ xôi được hơn 1kg gạo. Trong khi nấu phải để lửa cháy đều không quá lớn hay quá nhỏ để xôi được chín đều là lên màu đẹp.

Khi xôi chín sẽ được bày ra đĩa với 5 màu bắt mắt xanh - đỏ - tím - vàng - trắng. Năm màu được tượng trưng cho ngũ hành, sự hài hòa hạnh phúc và ấm no. Khẩu cắm lanh là cơm xôi màu đỏ tượng trưng cho khát vọng. Khẩu cắm lăm là cơm xôi màu tím tượng trưng cho trái đất trù phú. Khẩu cắm hương là cơm xôi màu vàng tượng cho sự no ấm đầy đủ. Khẩu khiêu là cơm xôi màu xanh tượng trưng cho màu xanh của núi rừng Tây Bắc. Khẩu nón là cơm xôi màu trắng tượng trưng cho tình yêu trong trắng thuỷ chung...

Hầu hết các chợ lớn nhỏ, lễ hội hay hàng quán đều có bán món này cho du khách. Nó không chỉ là một hình thức kinh doanh mà còn muốn gửi gắm những khát vọng đến du khách gần xa. Đến Yên Bái hãy ít nhất một lần hưởng thức qua món xôi Tú Lệ đặc trưng không vùng miền nào sánh được này nhé.

Nguồn ảnh: intenet, VOV TV, FB Thiên Hương

Người viết: Anh Thư